Jego publikacja wynika z faktu, iż 15 lipca 2022 r. Komisja Europejska zwróciła się do państw członkowskich, które do tej pory nie wdrożyły unijnej dyrektywy w tym zakresie ochrony sygnalistów, wydając uzasadnione opinie w związku z niedokonaniem pełnej transpozycji dyrektywy. Termin transpozycji tej dyrektywy przez państwa członkowskie minął bowiem 17 grudnia 2021 r.
W styczniu 2022 r. Komisja skierowała wezwania do usunięcia uchybienia do 24 państw członkowskich w związku z niedopełnieniem obowiązku transpozycji i poinformowania Komisji o krajowych środkach transpozycji w wyznaczonym terminie. Spośród nich 15 państw członkowskich, w tym Polska, nadal nie przyjęło środków transpozycji i tym samym Komisja obecnie wyznaczyła im dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi na uzasadnione opinie Komisji. Jeżeli odpowiedzi nie będą zadowalające, Komisja może zdecydować o wniesieniu spraw do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przeciwko państwom członkowskim, których to dotyczy.
Wydanie kolejnego projektu wiąże się zatem z finalnym przekazaniem jego treści Komisji.
Nowe zmiany w treści projektu
Jednocześnie ponownie, tak jak przy publikacji poprzednich wersji projektów, wprowadzono do jego treści nowe zmiany:
- zmieniono definicję zgłoszenia, doprecyzowując, że należy przez to rozumieć ustne lub pisemne zgłoszenie wewnętrzne lub zgłoszenie zewnętrzne, przekazane zgodnie z wymogami określonymi w ustawie – wcześniejsze definicje nie odnosiły się do sposobu i formy zgłoszenia;
- dalej, w związku z powyższą zmianą, ustalono także, że sposoby przekazywania zgłoszeń, ustalone procedurą, powinny obejmować przynajmniej możliwość dokonywania zgłoszeń ustnie lub pisemnie – wcześniejsze wersje projektów, wskazywały w miejsce formy pisemnej formę papierową lub elektroniczną – obecny projekt jednak w dalszych przepisach, pomimo odniesienia do formy pisemnej, która co do zasady świadczy o wersji papierowej, nie rezygnuje z elektronicznych możliwości dokonywania zgłoszeń, np. ustalając, co znaczy wersja elektroniczna przy zgłoszeniach zewnętrznych, a także wskazując, że można do kontaktu podawać adres mailowy;
- zakres przedmiotowy zgłoszeń może zostać rozszerzony na obowiązujące w podmiocie prawnym regulacje wewnętrzne lub standardy etyczne, ale tylko takie które zostały ustanowione przez podmiot prawny na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego i pozostają z nimi zgodne;
- w zakresie danych osobowych, doprecyzowano, że dane osobowe zgłaszającego pozwalające na ustalenie jego tożsamości nie podlegają ujawnieniu nieupoważnionym osobom, chyba że za wyraźną zgodą zgłaszającego – wyeliminowano zatem z zakresu ochrony przed ujawnieniem inne informacje, na podstawie których można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować tożsamość zgłaszającego;
- zgłoszenie ustne, dokonywane za pośrednictwem nienagrywanej linii telefonicznej lub innego nienagrywanego systemu komunikacji głosowej, ma być dokumentowane w formie protokołu rozmowy, który odtwarza dokładny przebieg tej rozmowy – wcześniejsza wersja nie zakładała konieczności dokładnego odtworzenia (transkrypcji) przebiegu rozmowy;
- rejestry zgłoszeń powinny obejmować dane osobowe zgłaszającego oraz osoby, której dotyczy zgłoszenie, ale tylko niezbędne do identyfikacji tych osób;
- ustalono, iż kto wiedząc, że informacja o naruszeniu prawa jest nieprawdziwa, dokonuje zgłoszenia lub ujawnienia publicznego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 3 – wcześniejszy projekt penalizował wyłącznie świadome zgłoszenie w tym zakresie, a także pomoc w dokonaniu takiego zgłoszenia.
Jak więc widać, kolejny projekt znowu jedynie doprecyzowuje i uzupełnia pewne zapisy (czasem wcale nie ułatwiając interpretacji, jak chociażby w zakresie ustalenia sposobu zgłoszeń), a jednocześnie pomija doprecyzowania w tym zakresie, które były istotne dla przedsiębiorców – dzielenia się zasobami przy grupach większych podmiotów prawnych.
Co istotne jednak, nadal nie uległ zmianie termin wejścia w życie przepisów dla pierwszej grupy zobowiązanych – będą to 2 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy.
Miejmy zatem nadzieję, że to już ostatni projekt, być może interwencja Komisji Europejskiej faktycznie przyczyni się już finalnie do wdrożenia ustawy. Niezmiennie zatem obserwując działania ustawodawcy zachęcamy Państwa do podjęcia kroków prawnych w obszarze utworzenia odpowiednich procedur dotyczących przyjmowania zgłoszeń.
W razie wszelkich wątpliwości, zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami: EXPERT LEGAL (sygnalistawfirmie.com)
