fbpx

Zarzut pokrzywdzenia wierzycieli w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym

We wprowadzonym na mocy SPECustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (dalej jako: „Specustawa”) uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym, ustawodawca przewidział instytucje uchylenia skutków dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania o zatwierdzeniu układu jeżeli prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli (art. 18 Specustawy). W uzasadnionych przypadkach, m.in. wierzyciel…

We wprowadzonym na mocy SPECustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (dalej jako: „Specustawa”) uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym, ustawodawca przewidział instytucje uchylenia skutków dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania o zatwierdzeniu układu jeżeli prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli (art. 18 Specustawy). W uzasadnionych przypadkach, m.in. wierzyciel może domagać się uchylenia skutków obwieszczenia o otwarciu przyspieszonego postępowania restrukturyzacyjnego, poprzez podniesienie zarzutu pokrzywdzenia wierzycieli. 

Przesłanka pokrzywdzenia wierzycieli

W pierwszej kolejności należy wskazać, że częstokroć wierzyciel przez „pokrzywdzenie wierzycieli” rozumie uchylanie się przez dłużnika od spełnienia należnego mu zobowiązania. Wierzyciel w takiej sytuacji może próbować wykazać, że o „pokrzywdzeniu wierzycieli” ma świadczyć fakt, iż otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego następuje wyłącznie po to aby zawiesić prowadzone z wniosku wierzyciela egzekucje, jest to jednak stanowisko błędne. 

Zauważyć też należy, że dokładnie takie było ratio legis przepisów dot. wprowadzenia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego – co zostało opisane wprost w art. 16 ust. 3 Specustawy. Wyraźnie wskazuje na to brzmienie projektu Specustawy, zgodnie z którym:

„Projekt ma na celu umożliwienie dłużnikowi podjęcia negocjacji z wierzycielami bez konieczności formalnego otwierania postępowania przez sąd, ale z jednoczesną ochroną przed egzekucją prowadzoną przez wierzycieli, działających indywidualnie. (…) 

Szczególnymi rozwiązaniami, mającymi umożliwić przedsiębiorcom szybką restrukturyzację są:

(…)

* otwarcie postępowania ma wywoływać niektóre ze skutków, które obecnie są przewidziane w przyśpieszonym postępowaniu układowym, układowym lub postępowaniu sanacyjnym, a nie są możliwe na etapie przed złożeniem wniosku o zatwierdzenie układu. Kluczowym rozwiązaniem, które nie jest obecnie możliwe w przypadku prowadzenia postępowania o zatwierdzenie układu z ustawy – Prawo restrukturyzacyjne jest zawieszenie egzekucji wierzytelności objętej z mocy prawa układem oraz wierzytelności rzeczowych i wierzytelności zabezpieczonych przez przewłaszczenie na zabezpieczenie. 

(…)

Przyznanie prawa do wstrzymania egzekucji na czas prowadzenia negocjacji w celu zawarcia układu wiąże się z ograniczeniem czasu trwania postępowania do 4 miesięcy. „

Mając powyższe na uwadze, w takiej sytuacji za niesłuszne należy uznać czynienie przez wierzycieli zarzutu „pokrzywdzenia wierzycieli” z faktu skorzystania przez dłużnika z ochronnych instrumentów przewidzianych prawem. Dodatkowo jak trafnie podnosi się w doktrynie, Sąd nie może uznać, że dojdzie do pokrzywdzenia wierzycieli z tego powodu, że w postępowaniu restrukturyzacyjnym ich prawa zostaną ograniczone (np. poprzez zakaz egzekucji), a na skutek układu ich roszczenia zostaną zredukowane.

Uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika jako nadrzędny cel postępowania restrukturyzacyjnego

Jednocześnie należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, jednym z nadrzędnych celów wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika. Przy ocenie wniosku wierzyciela, rozpoznając przesłankę pokrzywdzenia wierzycieli, z punktu widzenia Sądu efektywność zaspokojenia wierzycieli w drodze wykonania układu w stosunku do zaspokojenia w potencjalnym postępowaniu upadłościowym powinna być irrelewantna. Jak słusznie podnosi się w doktrynie, pokrzywdzenie wierzycieli w rozumieniu art. 18 ust. 1 specustawy, jak również art. 8 ust. 1 prawo. restrukturyzacyjne. oraz art. 325 ust. 1 pkt 1 pr. restr. to nie jest stan niższego zaspokojenia 
w porównaniu do zaspokojenia uzyskanego w upadłości.

Z tego względu, że uchylenie skutków dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania 
o zatwierdzeniu układu rodzi poważne następstwa dla dłużnika, w przypadku podniesienia przez wierzyciela zarzutu pokrzywdzenia wierzycieli, Sąd każdorazowo powinien szczegółowo zbadać, czy w konkretnym stanie faktycznym zachodzi przesłanka pokrzywdzenia wierzycieli. W razie potrzeby, w kwestiach związanych z postępowaniem restrukturyzacyjnym, zespół Kancelarii KTW.Legal jest do Państwa dyspozycji

autor Michał Dynaś