Spośród rozwiązań pomocowych dla przedsiębiorców dotkniętych oddziaływaniem COVID-19, ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U.2020.1086 z późn. zm., zwana „Tarczą 4.0”), przewiduje możliwość prowadzenia restrukturyzacji na zmodyfikowanych zasadach.

Przewidziane w art. 15 – 25 Tarczy 4.0 uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, umożliwia czasowo (rozwiązanie póki co obowiązuje do 30 czerwca 2021 r.), podmiotom posiadającym zdolność restrukturyzacyjną, przeprowadzenie postępowania o zatwierdzenie układach w trybie zmodyfikowanym przepisami wspomnianej ustawy.

 Modyfikacje w stosunku do obowiązujących przepisów restrukturyzacyjnych, pomimo, że zostały zlokalizowane w obrębie jedynie dziesięciu artykułów, w sposób znaczący wpływają na kształt regulowanej materii i dokonują znacznych zmian względem „normalnego”, ustawowego postępowania o zatwierdzenie układu. Co istotne, podmiot pragnący dokonać restrukturyzacji na tych szczególnych zasadach, nie musi wykazywać, że stan niewypłacalności bądź zagrożenia niewypłacalnością, jest spowodowany oddziaływaniem pandemii COVID-19.

Wyliczając najważniejsze  rozwiązania przyjęte w Tarczy 4.0, należy z całą pewnością wskazać na:

1. Jawność postępowania. Podmiot podlegający restrukturyzacji obwieszcza otwarcie postępowania o zatwierdzenie układu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Dzień obwieszczenia, jest dniem otwarcia postępowania o zatwierdzenie układu.
2. Ograniczone w czasie zastosowanie i ściśle określony czas trwania. Obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym można dokonać do dnia 30 czerwca 2021 r. Postępowanie o zatwierdzenie układu umarza się z mocy prawa, jeżeli w terminie 4 miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia nie wpłynie do sądu wniosek o zatwierdzenie układu.
3. Ograniczony zarząd własny majątkiem dłużnika. Od dnia dokonania obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, do dnia umorzenia lub zakończenia postępowania o zatwierdzenie układu, dłużnik może dokonywać samodzielnie jedynie czynności zwykłego zarządu swoim majątkiem. Na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy układu.
4. Ochrona majątku dłużnika. Od dnia dokonania obwieszczenia, do dnia umorzenia lub zakończenia postępowania o zatwierdzenie układu: postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętych z mocy prawa układem oraz dotyczące wierzytelności, o których mowa w art. 17 Tarczy 4.0, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania, ulegają zawieszeniu z mocy prawa. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem oraz wierzytelności, o której mowa w art. 17 Tarczy 4.0, jest niedopuszczalne
5. Instrumenty ochrony wierzycieli i osób trzecich. Na wniosek wierzyciela, dłużnika lub nadzorcy układu sąd uchyla skutki dokonania obwieszczenia, jeżeli prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli. W przypadku dokonania przez dłużnika obwieszczenia, w złej wierze, wierzycielowi, a także osobie trzeciej przysługuje roszczenie o naprawienie szkody.

Tarcza 4.0 w pewnych aspektach, zbliża regulowane przez siebie postępowanie o zatwierdzenie układu, do pozostałych trybów postępowania restrukturyzacyjnego. Nadzorca układu może bowiem wyznaczyć termin zgromadzenia wierzycieli w celu głosowania nad układem. Głosowanie, w razie posiadania takich możliwości, może odbywać się przy wykorzystaniu elektronicznych środków komunikacji.

To oczywiście nie wszystkie zmiany, wprowadzone w zakresie restrukturyzacji w Tarczy 4.0, a jedynie skrótowe wyliczenie tych, które wydają się najistotniejsze z punktu widzenia podmiotów zainteresowanych.

Autor r.pr. Paweł Skuza