fbpx

Tajemnica przedsiębiorstwa – czym jest i co można zrobić w przypadku jej naruszenia

Czym jest i co można zrobić w przypadku naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa? Aktualny stan wiedzy i tempo  postępu (w szczególności technologicznego), a także otwarty rynek sprzyjają  wysokiemu poziomowi innowacyjności przedsiębiorców, lecz jednocześnie stwarzają  zagrożenie przywłaszczenia tajemnicy przedsiębiorstwa przez inny, konkurencyjny podmiot.  Jednocześnie  dobra niematerialne,  do których można zaliczyć m.in.  tajemnicę  przedsiębiorstwa, stanowią niejednokrotnie najbardziej wartościowy element aktywów przedsiębiorstwa.  Kiedy mamy zatem do czynienia z tajemnicą przedsiębiorstwa wedle przepisów polskiego prawa i jakie  rozwiązania przewidują obowiązujące regulacje w zakresie ochrony tajemnicy  przedsiębiorstwa?  Czy istotny jest w jaki sposób i czy w ogóle przedsiębiorca chroni tajemnicę swego przedsiębiorstwa? Czy naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa może stanowić podstawę roszczeń finansowych albo odpowiedzialności karnej?

Aktualny stan wiedzy i tempo postępu (w szczególności technologicznego), a także otwarty rynek sprzyjają wysokiemu poziomowi innowacyjności przedsiębiorców, lecz jednocześnie stwarzają zagrożenie przywłaszczenia tajemnicy przedsiębiorstwa przez inny, konkurencyjny podmiot i podjęcia nieuczciwych praktyk. Warto jednak pamiętać, że dobra niematerialne, do których można zaliczyć m.in. tajemnicę przedsiębiorstwa, stanowią niejednokrotnie najbardziej wartościowy element aktywów przedsiębiorstwa. 

Jakie rozwiązania przewidują zatem obowiązujące regulacje prawne w zakresie ujęcia oraz ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa?

Tajemnica przedsiębiorstwa, czyli co należy rozumieć pod tym pojęciem.

Definicja ustawowa tajemnicy przedsiębiorstwa zawarta w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity z 30 listopada 2020 r., Dz.U.2020.1913) obejmuje swym zakresem informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności. 

Oznacza to, że potencjalnie każda informacja przedsiębiorstwa może stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa. Żeby jednak rzeczywiście tak się stało, informacja musi łącznie spełniać trzy następujące przesłanki: 

  • powinna być poufna co oznacza, że nie jest ona powszechnie znana, ani nawet łatwo dostępna dla osób z danej branży, 
  • powinna posiadać wartość gospodarczą, a zatem naruszenie jej poufności wpływać powinno na wartość przedsiębiorstwa lub powodować wymierną szkodę, jednakże uznaje się, że już samo traktowanie danej informacji przez przedsiębiorcę jako poufnej może potwierdzać jej wartość gospodarczą, 
  • powinna być poddana rozsądnym i niezbędnym działaniom w celu zachowania jej poufności, np. poprzez udostępnienie jej wyłącznie wąskiemu gronu odbiorców, w ramach przedsiębiorstwa, techniczne zabezpieczenie dostępu do tej informacji (hasła chroniące dostęp do plików), zawarcie umowy o zachowaniu poufności (NDA) lub umieszczanie zastrzeżeń na dokumentach oraz korespondencji obejmujących informację. 

Każdy kto prowadzi działalność gospodarczą i chciałby ustalić, czy posiadane przez niego (czy spółkę, w ramach której działa) informacje stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa, powinien w pierwszej kolejności zastanowić się czy pozyskanie takich informacji np. przez konkurencję mogłoby być dla nich korzystne, a z drugiej strony stratne dla takiego przedsiębiorstwa. Jeżeli odpowiedź na takie pytanie jest twierdząca, warto rozważyć jakie kroki powinny być podjęte, aby taką informację chronić w odpowiedni sposób. Tylko bowiem odpowiednie zabezpieczenie poufnych informacji pozwoli nam korzystać z ochrony przyznanej „tajemnicy przedsiębiorstwa”, zgodnie z przywołaną powyżej ustawą. Wskazane działania mogą każdorazowo wymagać analizy prawnej.

Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa – kroki przeciwko nieuczciwym konkurentom.

Zgodnie z powoływaną już wyżej ustawą ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa jest czynem nieuczciwej konkurencji. Przedsiębiorcy, którego tajemnica przedsiębiorstwa została naruszona, przysługują rożne możliwości prawne. Może on między innymi żądać wydania przez sąd wyroku, na podstawie którego podmiot, który dokonał naruszenia tajemnicy zobowiązany będzie do: 

– zapłaty odszkodowania za szkodę na zasadach ogólnych albo alternatywnie naprawienia szkody poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu, które byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa 

– podania do publicznej wiadomości informacji o wyroku lub treści wyroku zapadłego w sprawie, w której stwierdzono dokonanie czynu nieuczciwej konkurencji, 

– zapłaty na rzecz przedsiębiorcy stosownego wynagrodzenia, w wysokości nie wyższej niż wynagrodzenie, które byłoby należne tytułem udzielenia przez niego zgody na korzystanie z informacji, przez czas nie dłuższy niż do ustania stanu tajemnicy. 

Dodatkowo, ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa zagrożone jest odpowiedzialnością karną. Oznacza to, że przy spełnieniu odpowiednich warunków, na wniosek osoby poszkodowanej właściwe organy (policja i prokurator) mogą podjąć działania przeciwko osobom ujawniającym lub wykorzystującym taką tajemnicę przedsiębiorstwa. 

Wybór odpowiednich środków prawnych, z których winien skorzystać przedsiębiorca w przypadku naruszenia tajemnicy jego przedsiębiorstwa, jest istotny nie tylko dla ochrony interesów majątkowych przedsiębiorcy, tj. naprawienia powstałej szkody i zapobieżenia utracie przyszłych zysków, ale także ochrony jego pozycji na rynku.

r.pr. Marzena Piątek

W razie wątpliwości w tym zakresie zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami.

Przemysław Magaczewski

Przemysław Magaczewski

Partner zarządzający, Radca prawny, doktor nauk prawnych

Tajemnica przedsiębiorstwa – czym jest i co można zrobić w przypadku jej naruszenia