Począwszy od dnia 10 listopada 2023 r. zmieniły się przepisy kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) obejmujące m.in. zakaz składania nieoznaczonemu adresatowi oferty nabycia lub objęcia udziałów w spółce z o.o. a także promowanie takiej oferty. Z niniejszego artykułu dowiesz się na jakie zmiany muszą przygotować się spółki z o.o., które prowadzą działalność typu start-up oraz z jakich rozwiązań mogą skorzystać przedsiębiorcy, aby nadal móc pozyskiwać finansowanie swojego biznesu w oparciu o finansowanie społecznościowe, w tym zwłaszcza crowdfunding.
Jak dotychczas funkcjonowała instytucja oferowania nabycia lub objęcia udziałów w spółce z o.o.?
Dotychczas jednym z najczęściej wykorzystywanych sposobów pozyskiwania finansowania przez spółki, w szczególności typu start-up, była emisja nowych udziałów i oferowanie ich za pośrednictwem platform crowdfundingowych. Sama idea crowdfundingu, czyli społecznościowego finansowania udziałowego, zakłada pozyskiwanie kapitału przez właściciela projektu (sp. z o.o.) od wielu inwestorów w zamian za udziały w tej spółce z o.o.
W dotychczasowym polskim porządku prawnym nie istniały przepisy, które zakazywałyby publicznego oferowania, obejmowania lub nabywania udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Na potwierdzenie proponowanej tezy, ustawodawca wskazał, iż „świadczą o tym m.in. wymóg formalny związany ze zbyciem udziału, tj. poświadczenie podpisów zbywcy oraz nabywcy przez notariusza, zawarty w art. 180 § 1 k.s.h., oraz zakaz wystawiania dokumentów na okaziciela na udziały lub prawa do zysku w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, zawarty w art. 174 § 6 k.s.h.”. Przytoczone przepisy w żaden sposób nie wykluczały możliwości publicznego oferowania objęcia lub nabycia udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, a ustanawiały jedynie pewne wymogi formalne lub ograniczenia (związane z bezpieczeństwem obrotu), dotyczące udziałów w spółkach z o.o., inne niż dla akcji spółek akcyjnych.
W związku z powyższym, do tej pory spółki z o.o., w szczególności prowadzące działalność typu start-up mogły w zasadzie dowolnie pozyskiwać kapitał na rozwój swojej działalności w tym zwłaszcza poprzez emisję nowych udziałów. W tym celu spółki informowały o owej emisji np. na portalach ogłoszeń inwestycyjnych, klubów biznesowych lub grup dyskusyjnych. Ponadto, powszechną praktykę stanowiło poszukiwanie potencjalnych inwestorów poprzez organizację inkubatorów, śniadań biznesowych lub eventów start-upowych, czyli szeroko pojętych działalnościach networkingowych. Przy czym warto zaznaczyć, że oprócz wyżej wskazanych form pozyskiwania finansowania, istnieją także inne sposoby na dokapitalizowanie działalności typu start-up, w tym zwłaszcza poprzez m.in.: private equity, aniołów biznesu, czy również finansowanie dłużne, które obejmuje korzystanie z kapitału obcego poprzez kredyty obrotowe, kredyt towarowy (kupiecki) lub leasing.
Oferowanie udziałów w spółkach prowadzących działalność typu start-up po 10 listopada 2023 roku.
Z dniem 10 listopada 2023 r. weszły w życie zmiany wprowadzone do Kodeksu spółek handlowych, które dostosowują polskie przepisy prawa do przepisów Unii Europejskiej dotyczących finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych. W uzasadnieniu do projektu Ustawy wskazano, że nowe przepisy wprowadza się w celu zapewnienia równych i sprawiedliwych zasad pozyskiwania kapitału przez spółki o różnych formach prawnych. Opisywane powyżej zmiany uniemożliwią zbywanie udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością przy wykorzystaniu usług podmiotów nienadzorowanych, które mogłyby, działając w ramach swobody działalności gospodarczej, publicznie promować nabycie takich udziałów za pomocą portali internetowych, pełniących analogiczną funkcję do platform prowadzonych przez dostawców usług finansowania społecznościowego.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu rządowego pojęcie „promowania” powinno być rozumiane jako kierowanie reklam i innych form promocji do nieoznaczonego adresata. Przepis obejmie więc także inne niż reklama formy zachęcania potencjalnych inwestorów do dokonania inwestycji, jeżeli firmy promocji prowadzą do decyzji inwestycyjnej. W praktyce taki zabieg znacząco ograniczy możliwość pozyskiwania finansowania kapitału przez spółki z o.o. W istocie jedyną dostępną możliwością pozyskiwania finansowania przez spółki z o.o. będzie finansowanie dłużne, poprzez emisję obligacji lub zaciągnięcia pożyczki przy wykorzystaniu crowdfundingu jako właściciel projektu. Jest to bardzo istotne ograniczenie i obciążenie tych spółek w stosunku do pozostałych spółek kapitałowych czyli prostej spółki akcyjnej oraz spółki akcyjnej. Kapitał dłużny należy bowiem zwrócić, a w przypadku podmiotów typu start-up, dla których zasadniczo dedykowany jest rynek usług finansowania społecznościowego, konieczność zwrotu pożyczki może uniemożliwiać lub bardzo ograniczyć zarówno szanse na pozyskanie pożyczki, jak i zahamować dalszy rozwój spółki.
W związku z wprowadzonymi zmianami wszelkie działania spółek z o.o. związane z pozyskiwaniem finansowania lub nawet promowanie dołączenia do projektu poprzez ogłoszenia na mediach społecznościowych będą musiały być podejmowane ze szczególną ostrożnością, w celu uniknięcia naruszenia zakazów.
Jakie sankcje nakładają nowe przepisy?
Wprowadzone przepisy zostaną obwarowane sankcją karną, a złamanie zakazów będzie zagrożone karą grzywy, ograniczenia lub pozbawiania wolności do 6 miesięcy. Ponadto, Ustawa nałożyła dodatkową sankcję na przedsiębiorców, wykonujących działalność, polegającą na prowadzeniu publicznie dostępnego internetowego systemu informacyjnego kojarzącego inwestorów lub pożyczkodawców z właścicielami projektów ubiegającymi się o finansowanie przedsięwzięć gospodarczych ze środków pochodzących z emitowanych przez nich papierów wartościowych lub udzielonych im pożyczek w sposób inny niż jako dostawca usług finansowania społecznościowego, możliwość wymierzenia grzywny w wysokości do 5 000 000 zł.
Z jakich rozwiązań mogą skorzystać spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?
Pomimo wprowadzonych ograniczeń dot. składania nieoznaczonemu adresatowi oferty nabycia lub objęcia udziałów w spółce z o.o. oraz promowania takiej oferty, wskazane poniżej formy prowadzenia działalności nie podlegają omawianym w niniejszym artykule restrykcjom. Są to:
- proste spółki akcyjne (PSA),
- spółki akcyjne (SA).
W związku z powyższym spółki z o.o., które w dalszym ciągu chcą pozyskiwać finansowanie za pośrednictwem platform crowfundingowych lub w dalszym ciągu zamierzają składać nieoznaczonym adresatom ofert objęcia lub nabywania udziałów w sp. z o.o w swoich mediach społecznościowych czy podczas spotkań networkingowych będą mogli skorzystać z przekształcenia w jedną z wyżej wymienionych form prawnych działalności.
Kancelaria KTW.legal świadczy kompleksową pomoc prawną przy zmianie formy prawnej istniejących podmiotów, służąc wsparciem zarówno na etapie wyboru formy przekształcanej spółki, przygotowania niezbędnej dokumentacji, jak i postępowania rejestrowego.
