Pracodawca chciał kontynuować z nimi współpracę, ale zwrócił uwagę na to, że w chwili ukończenia nauki nie mają oni jeszcze ukończonych 18 lat, nie osiągną tego wieku jeszcze przez około rok i nadal ciąży na nich obowiązek nauki. Zależało mu by – skoro uczuli się w niego zawodu – mogli od razu kontynuować współpracę i jednocześnie realizowali konstytucyjny obowiązek nauki.
Czy jest rozwiązanie dla takiej sytuacji?
Do niedawna sytuacja uczniów, którzy ukończyli szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18. roku życia, z którymi pracodawca przyjmujący ich na praktyki zawodowe chciał kontynuować współpracę, była problematyczna. Z uwagi na obowiązek nauki do 18 roku życia musieli po ukończeniu szkoły (np. branżowej I stopnia) kontynuować naukę (np. w szkole branżowej II stopnia lub na kwalifikacyjnych kursach zawodowych), a dalsze ich zatrudnienie mogło już opierać się o umowę o praktyki zawodowe czy umowę o pracę z młodocianym w celu przygotowania zawodowego. To rodziło trudności w kontynuowaniu współpracy z nimi, zanim staną się pełnoletni, gdyż przepisy nie dawały tu zbyt wiele możliwości – pozostawała albo umowa o tzw. prace lekkie, albo 3-max. miesięczne praktyki absolwencie.
Sytuacja ta uległa jednak znaczącej zmianie. Zgodnie z art. 36 ust. 12 ustawy Prawo oświatowe (który wszedł w życie 1 czerwca 2025 r.), uczeń, który ukończył szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18. roku życia, może również spełniać obowiązek nauki poprzez uczęszczanie na praktykę absolwencką. Jednocześnie zmieniono ustawę o praktykach absolwenckich, dostosowując ją do tego rozwiązania. Jest to znaczna zmiana, otwierająca nowe możliwości zarówno dla młodych ludzi, jak i dla pracodawców.
Umowa o praktykę absolwencką: co musisz wiedzieć?
Kluczowym rozwiązaniem w tej sytuacji jest zawarcie umowy o praktykę absolwencką. Co istotne, stronami takiej umowy są bezpośrednio absolwent-praktykant i pracodawca, co eliminuje konieczność uzyskiwania skierowania ze szkoły czy powoływania jakiejkolwiek instytucji edukacyjnej. Ustawa o praktykach absolwenckich nie wymaga od praktykanta pełnoletności, wystarczy, że ukończył co najmniej gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową.
Umowa o praktykę absolwencką musi być zawarta na piśmie i określać w szczególności:
- rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma zdobywać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne.
- okres odbywania praktyki.
- tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki.
- wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli praktyka ma być odpłatna.
Warto zaznaczyć, że umowa nie może dotyczyć pracy szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.
Zmiany w limicie czasowym praktyk
Standardowo, umowa o praktykę absolwencką nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące. Jednakże wprowadzono tu bardzo ważny wyjątek dla niepełnoletnich absolwentów.
W przypadku niepełnoletniego praktykanta, który ukończył szkołę ponadpodstawową i spełnia obowiązek nauki poprzez uczęszczanie na praktykę absolwencką, umowa może być zawarta na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez niego 18. roku życia. Ten przepis, art. 4a, został dodany tą samą ustawą, która zmieniła ustawę Prawo oświatowe, wchodząc w życie z dniem 1 czerwca 2025 r. Oznacza to, że dla tej konkretnej grupy absolwentów, ograniczenie do 3 miesięcy nie będzie obowiązywało, dając pracodawcom elastyczność w utrzymaniu ciągłości zatrudnienia.
Zawarcie kolejnej umowy z tym samym podmiotem jest możliwe na łączny okres, o którym mowa w ust. 4 (czyli 3 miesiące), a w przypadku praktykanta niepełnoletniego – nie dłużej niż do ukończenia 18. roku życia. Jeśli praktykant spełniający obowiązek nauki ukończy 18 lat, zastosowanie ma już standardowy limit 3 miesięcy. Uczeń, który ukończył szkołę ponadpodstawową, nie musi kontynuować jej w innej formie niż sama praktykę absolwencka, co zapewnia ciągłość i daje szansę na to, by od razu po ukończeniu 18. roku życia przez absolwenta, pracodawca zatrudnił go już na podstawie umowy o pracę. Oczywiście, należy pamiętać, że decyzja o dalszej ścieżce edukacyjnej należy do ucznia. Jeżeli któryś z absolwentów zdecyduje się na kontynuację nauki, na przykład w II stopniu szkoły branżowej (co jest warunkiem przystąpienia do matury i podjęcia studiów), pracodawca powinien wziąć to pod uwagę i przewidzieć odpowiednie rozwiązania.
Podsumowując, nowe przepisy dotyczące praktyk absolwenckich stanowią istotne ułatwienie i dostosowanie prawa do realiów rynku pracy, oferując elastyczne rozwiązania dla niepełnoletnich absolwentów szkół ponadpodstawowych i dając pracodawcom jasne wytyczne, dotyczące ich zatrudnienia w okresie przejściowym do pełnoletności. Jest to też krok w stronę bardziej praktycznego i efektywnego wypełniania obowiązku nauki.
Jeśli potrzebujesz wparcia w przygotowaniu odpowiedniej umowy o praktyki absolwenckie zapraszamy do kontaktu.
